U ovoj godini navršava se 20 godina rada Regulatorne agencije za energetiku i regulisane komunalne djelatnosti. Jedno od prvih nezavisnih regulatornih tijela u državi, već dvije decenije sa izuzetnim rezultatima djeluje u oblasti električne energije, prirodnog gasa, nafte i naftnih derivata, a od 2016. godine i u oblasti komunalnih djelatnosti – u dijelu regulacije cijena javnog vodosnabdijevanja i upravljanja komunalnim otpadnim vodama. Povodom tog značajnog jubileja, zajedničkim radom sadašnjih i bivših zaposlenih u Agenciji, pripremljena je monografija „20 godina regulacije u Crnoj Gori“ koju danas predstavljamo.
Agencija je formirana sa ciljem da nezavisno od političkih procesa, državnih organa i energetskih kompanija podstiče politike za dugoročan razvoj tržišta sa ciljem da se kroz razdvajanje tržišnih djelatnosti od djelatnosti koje predstavljaju prirodni monopol obezbijede najbolji rezultati sektora kao cjeline. Razdvajanjem regulisanih djelatnosti od tržišnih, obezbjeđuje se da regulisani subjekti svoje usluge pružaju pod istim uslovima svim korisnicima sistema, odnosno kupcima i učesnicima na tržištu.
Početak regulacije tržišta 2004. godine nije prošao bez prepreka. Poseban izazov u prvim godinama regulacije elektroenergetskog sektora ogledao se u otporu vertikalno integrisane državne kompanije prema novom regulatornom tijelu u sektoru, kao i nepovjerenju potrošača i civilnog sektora. Nažalost, ovaj otpor postoji još uvijek od strane nekih vršilaca regulisanih komunalnih djelatnosti, iako je taj sektor predmet regulacije vec osam godina.
Postojanje regulatornog tijela na nacionalnom nivou, nezavisnog od političkih procesa, državnih organa i energetskih subjekata je evropskom i crnogorskom legislativom postavljeno kao uslov bez koga se ne mogu postići željeni rezultati. Održivost poslovanja regulisanih kompanija i njihova sposobnost da zadovolje potrebe ekonomije i društva olakšava razvoj ostalih ekonomskih djelatnosti i jača ekonomiju države.
Da bi se to postiglo, neophodno je obezbijediti potpunu instuticionalnu i funkcionalnu nezavisnost regulatornog tijela, uključujući nezavisno upravljanje finansijama, kako je to navedeno i u poslednjem Izvještaju o napretku Crne Gore: „institucionalna nezavisnost nacionalnog regulatornog tijela treba da bude unaprijeđena u dijelu upravljanja kadrovima u skladu sa drugim nezavisnim tijelima”.
Regulatorne agencije za energetiku i regulisane komunalne djelatnosti